Over-alerte baby’s en kinderen

Ik zie in mijn praktijk tegenwoordig steeds meer baby’s en kinderen die in een min of meer constante staat van alertheid verkeren. Ze zijn voortdurend klaar voor actie omdat de vecht- of vluchtreactie is gestimuleerd. Deze toestand staat groei- en herstelfuncties in de weg en dat komt de rust en het welzijn van de baby niet ten goede. Uiteindelijk kan over-alertheid tot verschillende klachten leiden.

Normale reactie

De vecht- of vluchtreactie (bij sommigen beter bekend als fight or flight response) is een normale fysiologische reactie in het lichaam van een mens. Tijdens een bevalling is deze alertheid bij zowel moeder als kind nuttig. Alle baby’s moeten tijdens de bevalling hard vechten om ter wereld te komen. Na de bevalling zou die alertheid moeten verdwijnen, maar dat gebeurt niet altijd.

Emotionele oorzaken

Daarnaast kan een moeilijke bevalling bij de baby emoties teweegbrengen zoals angst of boosheid, bijvoorbeeld omdat hij het benauwd heeft gehad. Als deze emoties na de geboorte in het babylijfje blijven zitten, kunnen ook deze de vecht- of vluchtreactie blijven stimuleren. Hetzelfde geldt voor een gevoel van onveiligheid: ook dit verhoogt de waakzaamheid in het lichaam van de baby. Daarom kan onvoldoende bonding de vecht- of vluchtreactie activeren. Een kind ervaart rust en veiligheid wanneer het zijn moeder kan voelen, ruiken, horen en zien. Zaken die dat in de weg staan zijn bijvoorbeeld de couveuse, opname in het ziekenhuis, maar ook te veel tijd in de Maxi-Cosi, kinderwagen of wipstoeltje, flesvoeding et cetera.

Beperkte beweeglijkheid zenuw

Een andere mogelijke oorzaak kan liggen in een beperkte beweeglijkheid van een belangrijke zenuw. Tijdens de bevalling vervormt de schedel van de baby om doorgang door het geboortekanaal mogelijk te maken. Na de bevalling krijgt de schedel vrij snel zijn oorspronkelijke vorm terug. Bij een moeilijke bevalling kan het gebeuren dat een schedelnaad in het achterhoofd niet volledig in zijn oude positie terugkeert. Door deze schedelnaad loopt een belangrijke zenuw (de Nervus Vagus), die vooral betrokken is bij de groei- en herstelfuncties in ons lichaam. Als deze zenuw niet optimaal kan bewegen, kunnen – door overprikkeling van deze zenuw – alertheidfuncties de overhand krijgen. Er heerst dan dus niet het optimale ‘klimaat’ in het lichaam van de baby om te kunnen groeien, herstellen en rusten. Activiteiten die voor een baby van essentieel belang zijn.

Lees meer over de medisch-wetenschappelijke achtergrond van over-alertheid

Symptomen

Over-alerte baby’s vertonen vaak lastig te duiden symptomen. Pas als blijkt dat de vecht-vluchtreactie overgestimuleerd is, vallen schijnbare vage symptomen als puzzelstukjes op hun plek. Bij over-alerte baby’s kunnen één of meer van de volgende symptomen optreden. De baby:

is erg schrikkerig; reageert op ieder klein geluidje: elk zuchtje wind wordt ervaren als een potentieel gevaar, meteen armpjes omhoog of overstrekken;
heeft geen rust om te drinken: hij drinkt schrokkerig, gunt zich geen tijd en laat de tepel veelvuldig los;
kan niet alleen zijn, moet altijd iemand om zich heen hebben, voelen, horen, liefst de moeder, haar geur, haar hartslag;
slaapt erg licht en is snel wakker. De baby valt op de arm in slaap maar schrikt wakker zodra ze in hun wiegje worden gelegd.
is erg onrustig: dit uit zich door veel bewegen van armen en benen, vaak ook tijdens slaap, waardoor de baby zich wakker houdt.

Lichamelijke symptomen zijn:

Voedsel wordt niet optimaal verteerd doordat het bloed voornamelijk in de spieren zit (armen en benen) en veel minder dan noodzakelijk naar de organen gaat (die juist weer het lichaam kunnen herstellen, laten groeien en rusten).
Bij de geboorte zijn de darmflora (goede bacteriën) van baby’s en het gebied rondom de ingang van de maag nog niet helemaal op niveau en volgroeid. Over-alertheid verstoort de maag-darmfunctie nog eens extra. Dit kan leiden tot reflux-klachten (teruggeven van voedsel), maagklachten (overproductie van maagsappen, misselijk) en darmkrampjes.
De baby kan zijn nek beperkt draaien (heeft een voorkeurshouding).
De baby heeft altijd koude handen en voeten.

Behandeling

Het lichaam van over-alerte baby’s en kinderen biedt niet de juiste omstandigheden om te herstellen. Met de behandeling probeert de manueel visceraal therapeut het lichaam beter in balans te brengen. Dat doet hij door de beperkingen in het lichaam vrij te maken, of door gestagneerde emoties weer in beweging te zetten. Hij gebruikt hiervoor gerichte, manuele technieken. Hij onderzoekt en behandelt daarbij het hele lichaam, van het hoofd tot de voeten. Niet alleen de wervelkolom, maar ook de schedel, het bindweefsel rondom de interne organen, het bekken en de emotionele balans. Gelukkig zie je deze baby’s en kinderen vrij snel opknappen door de behandeling.